Đài Truyền Hình Việt Nam Cộng Hòa (THVN9)

Đài Truyền Hình Việt Nam (Việt Nam Cộng Hòa)
Hay còn gọi là Đài Truyền hình Sài Gòn (Vietnam Television Studio) là đài vô tuyến truyền hình thuộc Nha Vô tuyến Truyền hình Việt Nam của Việt Nam Cộng Hòa.

Đài Truyền hình Việt Nam (THVN) được thành lập năm 1965; buổi phát hình đầu tiên của Đài là ngày 7 tháng 2 năm 1966 vào lúc 19 giờ và lần cuối cùng là buổi chiều ngày 29 tháng 4 năm 1975.
Trong thời gian đầu phát điểm là từ trên không trung bằng kỹ thuật stratosvision do phi cơ gài ăng ten bay trên không phận Sài Gòn cách mặt đất 3–6 km.Kỳ phát hình đó ghi hình ảnh của Thủ tướng Nguyễn Cao Kỳ và đại sứ Mỹ Cabot Lodge. Khu vực bắt sóng bao trùm cả Nam phần và miền nam Trung phần, từ Phan Thiết đến Cần Thơ đều xem được.
Lúc đầu phát hình một giờ đồng hồ sau tăng thời lượng lên hai giờ đồng hồ. Ngày 25 Tháng Mười năm 1966 thì mới lập cơ sở trên mặt đất trong thành phố.

Cùng lúc với việc thiết lập đài Truyền hình Việt Nam là đài của Quân đội Hoa Kỳ phát bằng tiếng Anh, lúc đầu gọi là AFRTS (Armed Forces Radio Television Service), đến năm 1967 thì đổi là AFVN (Armed Forces Vietnam Network).
Đài THVN được phát trên băng tần số 9 trong khi đài AFVN phát tín trên băng tần số 11.
AFVN đã trình chiếu hình ảnh phi hành gia Neil Armstrong đáp xuống Mặt Trăng năm 1969 cho khán giả ở Miền Nam xem.

Trụ sở thu hình lúc đầu dùng chung cơ sở của Trung tâm Điện ảnh Quốc gia số 9 trên đường Thi Sách,đến năm 1967 thì tách ra thành Phòng Điện ảnh và Phòng Truyền hình riêng.Đài Truyền hình chuyển về số 9 đường Hồng Thập tự, Sài Gòn.

Đài truyền hình dân sự thứ hai được thiết lập sau đài Sài Gòn là đài địa phương Cần Thơ rồi lần lượt thêm những đài khác ở Quân khu I và II. Sang thập niên 1970 miền Nam đã đó có tới năm đài truyền hình trong khi ở miền Bắc truyền hình chưa hết giai đoạn thử nghiệm và đến năm 1971 mới bắt đầu thiết lập.

Ngoài Đài chính ở Sài Gòn, Việt Nam Cộng hòa còn có bốn đài truyền hình địa phương ở Huế, Quy Nhơn, Nha Trang và Cần Thơ.

Thời lượng phát hình vào đầu thập niên 1970 của Đài Truyền hình Việt Nam là sáu giờ mỗi ngày vào buổi chiều. 80% dân chúng ở Miền Nam có thể bắt sóng xem được. Tính bình quân cứ mỗi 50 người dân thì có một ti vi; tổng cộng hơn 350.000 máy trên toàn quốc. Ngân sách của THVN vào năm 1970 là 1,3 triệu USD

THVN9 mở đầu mỗi buổi phát hình với câu:
“Đây là đài Truyền Hình Việt Nam, phát hình trên băng tần số 9, xin kính chào quí vị.”
Chương trình tiêu biểu ngày Thứ Năm, 2 tháng 3 năm 1972
18g00 Nhạc hiệu, quốc kỳ, giới thiệu chương trình phát hình
18g05 Tin ngắn
18g10 Nhân dân tự vệ
19g00 Thông cáo
19g05 Thời sự hàng tuần
19g15 Nhạc làm quen khán giả
20g00 Tin tức
20g30 Tiếng nói Động viên
21g00 Bình luận
21g10 Tiếng nói Động viên (tiếp theo)
21g30 Điểm báo
21g40 Thời sự quốc tế
21g50 Kịch: Cô gái Hà Tiên của ban Gió Nam
22g30 Tin chọn lọc
22g35 Cô gái Hà Tiên (phần 2)
24g00 Đài hiệu, quốc kỳ

Cho đến nay, tôi vẫn nhớ khá rõ những chương trình của đài THVN9 bắt đầu từ lúc 18g, nhạc hiệu : Này công dân ơi, đứng lên đáp lời sông núi ….. phát hình ảnh các cảnh quan đẹp ở Việt Nam, khởi đầu các tiết mục hàng ngày là các chương trình của thiếu nhi (lần lượt theo tuần hay tháng) như : Hoa Thế Hệ (giới thiệu những diễn viên nhí cải lương, hồ quảng … và lúc đó ca sĩ, nghệ sĩ Phượng Mai xuất thân và nổi bật trong chương trình này), Ban thiếu nhi Tuổi Xanh của Bà Kiều Hạnh, chương trình thiếu nhi Xuân Phát của nghệ sĩ Xuân Phát, chương trình thiếu nhi Hoa Bách Hợp của Hội Hướng Đạo Việt Nam, Chương trình ca nhạc thiếu nhi Nguyễn Đức của nhạc sĩ Nguyễn Đức (các ca sĩ nữ có họ Phương đều xuất thân từ lò đào tạo Nguyễn Đức : Phương Hồng Ngọc, Phương Hoài Tâm, Phương Hồng Quế … sau này có Phương Diễm Hạnh), Ban thiếu nhi Gió Khơi chuyên biểu diễn hòa tấu đàn mandolin và các tiết mục múa về quê hương (do thầy Hưng và cô Phấn nhà ở đường Nguyễn Tiểu La, Quận 10 sáng lập), chương trình Đố Vui Để Học do Vũ Khắc Khoan điều khiển, Đinh Ngọc Mô phụ trách.

Sau đó là chương trình thời sự, tin tức. Lúc đó là thời chiến nênTHVN9 thường phát các bản tin chiến sự ở 4 vùng chiến thuật. Các bản tin này được xen kẽ vào nội dung các chương trình giải trí : Cải Lương (lúc đầu phát hình vào mỗi tối Thứ Ba, sau đó đổi qua Thứ Bảy) còn nhớ các đoàn : Thanh Minh Thanh Nga, Dạ Lý Hương, Minh Tơ, Huỳnh Long …. Ca vũ nhạc : Hoàng Thi Thơ, chương trình tạp lục Tùng Lâm … Kịch nói có các đoàn : Kim Cương, Thẩm Thúy Hằng, Túy Hồng, Vũ Đức Duy ….

Ngoài ra có những chương trình tôn giáo như "Tiếng chuông chùa", “Giác Ngộ” của Phật giáo, chương trình Đắc Lộ của giáo hội Thiên Chúa giáo La Mã, chương trình Phúc Âm …

Thể thao nổi bật có những chương trình truyền hình trực tiếp các trận bóng đá (lúc đó trên truyền hình gọi là túc cầu, dân gian gọi là đá banh và sau 1975 mời gọi là bóng đá (theo ngôn ngữ của Miền Bắc)

Phim ảnh cũng được sản xuất và trình chiếu trên THVN9, còn nhớ nhất là các phim của Trần Thiện Thanh với Thanh Lan

Phát ngôn viên đài truyền hình có Tuyết Mai, Mai Liên, Nguyễn Đình Khánh.

Giám đốc đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam là Trung tá Đỗ Việt,Phó Giám đốc là Lê Hoàng Hoa.

Đài Truyền Hình Việt Nam Cộng Hòa (THVN9)
tầm)